79
03 მარტი 2025, 19:44
ზელენსკი-ტრამპის დაძაბული საუბრის შემდეგ, ლონდინის სამიტის მონაწილეები ვაშინგტონს კიევთან ერთად მომზადებულ სამშვიდობო გეგმას შესთავაზებენ
28 თებერვალს, თეთრ სახლში, აშშ-ის ლიდერებსა და უკრაინის პრეზიდენტს შორის გამართული დაძაბული საუბრიდან ორი დღის შემდეგ, დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრმა კირ სტარმერმა განაცხადა, რომ ბრიტანეთი, საფრანგეთი და შესაძლოა, რამდენიმე სხვა ქვეყანა უკრაინასთან ერთად იმუშავებენ სამშვიდობო გეგმაზე და ამ გეგმას შემდეგ, აშშ-სთან განიხილავენ.
ევროპელების ახალი გეგმის მიხედვით, გრძელვადიანი მშვიდობის სამი ძირითადი ელემენტია: კიევის ძლიერი პოზიცია, უსაფრთხოების ევროპული გარანტიები და აშშ-ის მხარდაჭერა.
მანამდე, სტარმერმა ევროპელი ლიდერების სამიტს და უკრაინის პრეზიდენტს უმასპინძლა. ლონდონში პირველ მარტს გამართული შეხვედრის შემდეგ, სტარმერმა და ზელენსკიმ უკრაინის თავდაცვისუნარიანობის მხარდასაჭერად, თითქმის სამი მილიარდი ევროს გამოყოფის შეთანხმება გააფორმეს.
გარდა ამისა, დიდი ბრიტანეთი და საფრანგეთი ე.წ. მსურველთა კოალიციის შექმნას გეგმავენ, რათა კიევი უსაფრთხოების გარანტიებით უზრუნველყონ. საფრანგეთი და დიდი ბრიტანეთი მზად არიან, რომ უკრაინის ტერიტორიაზე სამშვიდობო ძალები გაგზავნონ - შეერთებული შტატების მხრიდან უსაფრთხოების შესაბამისი გარანტიების პირობით.
ერთთვიანი ზავი
პირველ ეტაპზე უკრაინასა და რუსეთს შორის უნდა ამოქმედდეს ერთთვიანი ზავი, რომელიც მოიცავს ჰაერიდან და ზღვიდან შეტევებისა და ენერგოობიექტებზე დარტყმების შეწყვეტას.
2 მარტს, ლონდონში უკრაინასა და ევროპის უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული სამიტის დასრულების შემდეგ, საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა გამოცემა Le Figaro-სთან განაცხადა, რომ ხსენებული ინიციატივა სამიტის მონაწილეებს წარუდგინეს.
მაკრონის აზრით, დროებითი ზავი უნდა იყოს პირველი ეტაპი, რომლის განმავლობაშიც მოლაპარაკებები გაგრძელდება. რაც შეეხება ნაწილობრივ ზავს, რომელიც ხმელეთზე საბრძოლო მოქმედებებს არ ეხება, საფრანგეთის პრეზიდენტმა განმარტა, რომ ფრონტის ხაზი მოიცავს უზარმაზარ ტერიტორიას და ცეცხლის შეწყვეტის უზრუნველყოფა გართულდება.
მაკრონის განცხადებით, უკრაინაში ევროპული სამშვიდობო ძალების განთავსება შესაძლებელი გახდება მხოლოდ საბოლოო შეთანხმების მიღწევის შემდეგ.
წიაღირსეული
28 თებერვალს, აშშ-ს და უკრაინის ლიდერებმა ხელი არ მოაწერეს იშვიათ წიაღისეულზე შეთანხმებას, რომელიც მანამდე იყო დაგეგმილი. უკრაინის პრეზიდენტმა დაგეგმილზე ადრე დატოვა თეთრი სახლი და დიდ ბრიტანეთში გაფრინდა.
ზელენსკისა და ტრამპის კამათის შემდეგ, სტარმერს სატელეფონო საუბარი ჰქონდა ამერიკის პრეზიდენტთან.
სტარმერი ხაზს უსვამს, რომ ის შეეცადა დიალოგის აღდგენას და ასევე იმას, რომ აშშ და უკრაინა მშვიდობის მიღწევის მიზანთან დაბრუნდნენ.
უკრაინის პრეზიდენტმა უკვე ლონდონიდან გამგზავრების წინ BBC-ს განუცხადა, რომ უკრაინა ისევ მზადაა, ამერიკის შეერთებულ შტატებთან გააფორმოს სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვების შეთანხმება.
ვოლოდიმირ ზელენსკის თქმით, უკრაინა კონსტრუქციულადაა განწყობილი და შეთანხმებას ხელი მოეწერება, როცა მხარეები ამისთვის მზად იქნებიან.
აშშ-ის ფინანსთა მინისტრმა სკოტ ბესენტმა 2 მარტს, ტელეკომპანია CBS News-ს განუცხადა, რომ ამ ეტაპზე უკრაინასთან შეთანხმების ხელმოწერის საკითხი არ განიხილება. ბესენტის თქმით, „ეკონომიკურ შეთანხმებას აზრი არ ექნება, თუ პრეზიდენტ ზელენსკის საბრძოლო მოქმედებების გაგრძელება სურს.“ აშშ-ის ფინანსთა მინისტრის განცხადებით, ერთადერთი, რაც უკრაინის პრეზიდენტს გასულ კვირაში უნდა გაეკეთებინა, შეთანხმების ხელმოწერა იყო, მაგრამ ყველაფრის განადგურება გადაწყვიტა.
კრიტიკულ მინერალებზე შეთანხმების იდეა უკრაინის პრეზიდენტს ეკუთვნის. ძვირფასი წიაღისეულის შეერთებულ შტატებთან ერთად ათვისების კონცეფცია ზელენსკიმ თვეების წინ, უკრაინის „გამარჯვების გეგმაში“ შეიტანა - ომის დასრულების სტრატეგიაში, რომელიც უკრაინის ლიდერმა კიევის მოკავშირეებს და მათ შორის, ტრამპსაც, გასული წლის შემოდგომაზე გააცნო.
ევროკავშირმა კრიტიკული მინერალების სიაში სულ 34 მინერალი შეიყვანა. უკრაინას აქედან 22-ის საბადო აქვს, თუმცა ადგილობრივი კვლევითი ორგანიზაციების მონაცემებით, მარაგის დაახლოებით 40% რუსეთის მიერ ოკუპირებულ ტერიტორიაზეა.
თავიდან, კიევმა პრეზიდენტ დონალდ ტრამპის მიერ შეთავაზებული შეთანხმების პირველი ვერსია უარყო და თქვა, რომ მასში უკრაინის ინტერესები დაცული არ იყო. ამას გარდა, ზელენსკიმ მაშინ, მიუნხენის უსაფრთხოების კონფერენციაზე ყოფნისას განაცხადა, რომ კიევი უსაფრთხოების გარანტიების გარეშე, ხელს შეთანხმებას არ მოაწერდა.
ამ განცხადებიდან დაახლოებით 10 დღეში, ინტენსიური მოლაპარაკების შემდეგ, მხარეებმა შეთანხმება შეძლეს, მაგრამ - არა უსაფრთხოების გარანტიებზე.
პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა 26 თებერვალს განაცხადა, რომ პასუხისმგებლობა ამ შემთხვევაში საკუთარ თავზე ევროპამ უნდა აიღოს: “უსაფრთხოების დამატებითი გარანტიების მიცემას [უკრაინისთვის] არ ვაპირებ. ჩვენ ამას ევროპას გავაკეთებინებთ. რადგან, როგორც იცით, ევროპა უშუალოდ მათი [რუსების] კარის მეზობელია,” განაცხადა ტრამპმა ამერიკის ხმის ცნობით.
ტრამპმა ასევე დაამატა, რომ უკრაინაში ამერიკული კომპანიებისა და იქ დასაქმებული ამერიკელების ყოფნაც უკრაინისთვის გარკვეულ „უსაფრთხოებას ავტომატურად“ უზრუნველყოფს.
რუსეთთან მიმდინარე განხილვებზე საუბრისას, დონალდ ტრამპი აღნიშნავს, რომ ის "ძალიან კარგად დაწინაურდა."
ის დარწმუნებულია, რომ მოსკოვსა და კიევს შორის შეთანხმებას მიაღწევს, მაგრამ იმასაც უსვამს ხაზს, რომ შესაძლებლობათა ფანჯარა საკმაოდ ვიწროა და მათ შორის შეთანხმება რაც შეიძლება სწრაფად უნდა მოხდეს.
რუსეთი აცხადებს, რომ მისთვის მიუღებელია ევროპელ სამშვიდობოთა უკრაინაში განლაგება. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა სერგეი ლავროვმა ცოტა ხნით ადრე განაცხადა, რომ მოსკოვი არ განიხილავს „არცერთ ვარიანტს“ ევროპელი მშვიდობისმყოფელების უკრაინაში გაგზავნის თაობაზე და რომ ეს იდეა მხოლოდ კონფლიქტის გაღვივებასა და მისი შეჩერების გართულებას ემსახურება.
უფრო ადრე, ტრამპმა განაცხადა, რომ პუტინი არ ეწინააღმდეგებოდა ხსენებულ იდეას.
„ერთადერთი პრეზიდენტი, რომელმაც პუტინის რუსეთს უკრაინის მიწის ერთი ნაწილიც არ დაუთმო, პრეზიდენტი დონალდ ტრამპია. ეს გახსოვდეთ, როდესაც სუსტი და უსარგებლო დემოკრატები გვაკრიტიკებენ და ყალბი მედია სიამოვნებით ავრცელებს ყველაფერს, რასაც ისინი ამბობენ!,“ - წერდა დონალდ ტრამპი უკვე სამ მარტს, სოიალურ ქსელში გავრცელებულ პოსტში.
შეგახსენებთ, 18 თებერვალს, აშშ-სა რუსეთის ოფიციალური პირების შეხვედრა საუდის არაბეთში 4 საათზე მეტხანს გაგრძელდა.
რუსეთს შეხვედრაზე წარმოადგენდნენ საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი ლავროვი, პუტინის თანაშემწე იური უშაკოვი, შეერთებულ შტატებს — სახელმწიფო მდივანი მარკო რუბიო, ტრამპის მრჩეველი ეროვნული უსაფრთხოების საკითხებში მაიკლ უოლცი და აშშ-ის სპეციალური წარმომადგენელი ახლო აღმოსავლეთში სტივ უიტკოფი.
შეხვედრაზე შეთანხმდნენ ერთმანეთის დიპლომატიური წარმომადგენლობების ფუნქციონირების აღდგენასა და უკრაინის კონფლიქტზე მომლაპარაკებელი ჯგუფების დანიშვნაზე.
მარკო რუბიოს თქმით, „მაღალი დონის ჯგუფის შექმნა მნიშვნელოვანია, რათა დავეხმაროთ მოლაპარაკებებს და ვიმუშაოთ უკრაინაში კონფლიქტის ისე დასრულებაზე, რომელიც მისაღები იქნება ყველა ჩართული მხარისთვის.“
რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა სერგეი ლავროვმა განაცხადა, რომ „უკრაინაზე დარეგულირების პროცესის დაწყებაზე „აშშ შეატყობინებდა რუსეთს, ვინ წარმოადგენს ვაშინგტონს.“
„როგორც კი გავიგებთ მათ სახელებს, ჩვენც დავნიშნავთ ჩვენს მონაწილეს,“ განაცხადა ლავროვმა.
ვაშინგტონის შეფასებით, შეხვედრის მიზანი იყო დონალდ ტრამპის ვლადიმერ პუტინთან სატელეფონო საუბრის გაგრძელება და „კომუნიკაციის ხაზების დამყარება.“
„დღეს არის გრძელი და რთული მოგზაურობის პირველი ნაბიჯი, მაგრამ მნიშვნელოვანი. პრეზიდენტი ტრამპი მზად არის, დაასრულოს ეს კონფლიქტი. და მას სურს დასრულება ისე, რომ ეს იყოს სამართლიანი, მდგრადი და გამძლე და არა ისეთი, რომელიც ორ-სამ წელიწადში მორიგ კონფლიქტს გამოიწვევს,“ განაცხადა რუბიომ.
უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ და ევროკავშირის ლიდერებმა გააკრიტიკეს საუდის არაბეთის შეხვედრა, რადგან „უკრაინის შესახებ საუბარი უკრაინის გარეშე“ წარიმართა.
| სარეკლამო ადგილი - 11 650 x 60 |
